Zijn...

Het laatste onderwerp dat aan bod komt in mijn jaarprogramma ‘Vreugdevol leven’ is ‘de vreugde van zijn’ en dat komt de laatste tijd op allerlei momenten terug in mijn leven. Ik las onder andere een artikel over ‘niets doen’ in Psychologie Magazine. 

 ‘Niets doen’ is voor mij het synoniem van ‘zijn’ en in mijn ogen de kern van waar het in het leven om gaat. In een workshop van Juno Burger, waar ik eind november aan deelnam, is het de kern van de methode. Door nier vanuit reactie en/of verzet aanwezig te zijn bij alles wat zich in het leven voordoet en dat ook te doorvoelen, sta je meer open voor en in verbinding met alles om je heen en ervaar je meer flow.

‘Niets doen’  is niets nieuws, maar al eeuwenoud. ‘Wu Wei’ is een grondstelling in het Taoïsme dat een begrip inhoudt van weten wanneer wel actief op te treden en wanneer niet te handelen. De letterlijke betekenis van wu wei luidt: ‘niet doen’. Wei wu wei, handelen door niet te handelen, kan men interpreteren door het ‘niet handelen tegen de aard der dingen in’ of ‘het handelen zonder gehechtheid aan het resultaat’. Het is het 'streven' naar een evenwichtige situatie en zodoende, zacht en onmerkbaar, in harmonie te raken met het zelf, anderen en de omgeving. 

Waar het aan de ene kant als een levenskunst wordt gezien, wordt aan de andere kant ‘niets doen’ ook wel in een negatief daglicht gezet en soms vertaald als ‘luiheid’. In de bijbel is het zelfs een van de hoofdzonden en wordt er veelvuldig, op een negatieve manier, naar verwezen. Nu nog kennen we de uitdrukking ‘Ledigheid is des duivels oorkussen’. 

Anselm Grün zegt er in het boekje 'Het geheim van de weg' het volgende over

‘De mens is voortdurend op weg. Wie wandelt, verandert. Op ons levenspad zijn we altijd in beweging. We mogen niet blijven staan om uit te rusten van wat we bereikt hebben.

Veel mensen durven niet te stoppen, stil te blijven staan en stil te worden. Ze zijn bang dat hun innerlijke chaos boven komt. Ze zouden ook kunnen zien dat ze niet trouw zijn aan zichzelf, dat ze hun innerlijke stem voorbij leven.’

Niets doen en laten zijn wat er is, kan in die zin ook louterend werken.

Het is dus maar net hoe je het bekijkt. 

Bewust zijn...

Bewustzijn is voor mij heel belangrijk. Het is voor mij het verschil tussen of het goed of minder goed gaat met me. 
Bijna 6 jaar geleden was er een periode van zo'n drie weken die ik me nagenoeg niet herinner. Daar bestaan voor mij alleen korte momenten van, waarin ik even bewust was, verder was ik grotendeels onbewust. 
Een paar jaar daarna, had ik ook zo'n episode, hoewel het toen 'slechts' om ongeveer een uur ging van onbewust zijn, letterlijk buiten bewustzijn, met af en toe een flardje bewust. Ik schreef erover in dit stuk.

De afgelopen maand heb ik, als tweede stap binnen mijn jaarthema 'Vreugdevol leven', met mindfulness, oftewel bewust zijn, gewerkt. Ik heb daar eerder al een training in gevolgd en ik heb dat wat ik geleerd heb, zoveel mogelijk toegepast. Wat er automatisch gebeurt, is dat er een vertraging optreedt. Als je bewust wilt zijn, kun je niet met verschillende dingen tegelijk bezig zijn. Je hebt je aandacht nodig voor datgene waar je op dat moment mee bezig bent. Dus toen ik, bijvoorbeeld, melk aan het koken was voor een warme chocomelk, was ik melk aan het koken en was ik niet ondertussen met andere dingen bezig. 
Het effect is dat je leven een stuk rustiger is. Niet zo gejaagd en gehaast, maar omdat je je concentreert op een ding tegelijk, is er rust en eenvoud. Wat een heerlijkheid.

En natuurlijk lukt dat nog niet altijd even goed. Met alle dingen die ik doe, is er sprake van een blijvend leerproces. 

Toen D. jarig was en ik hem zei dat ik hem zijn cadeau zou geven als 's avonds het bezoek er zou zijn, was ik die avond zo afgeleid en bezig met andere dingen, dat ik compleet vergeten ben hem zijn cadeau te geven. Niet heel mindful, maar wel reden voor grote hilariteit, omdat ik er pas weer aan dacht toen het bezoek alweer weg was. We hebben er hartelijk om gelachen met zijn twee. En D. was heel erg blij met zijn cadeau en dat was uiteindelijk het belangrijkst.

Een ervaring waar ik me heel duidelijk van bewust was, overkwam me tijdens mijn vrijwilligerswerk. Ik kan best kritisch zijn met betrekking tot de vragen die bij onze stichting binnen komen. Dat is ook onderdeel van mijn werk, dus dat is in dit geval een kwaliteit. Nu kwam er een vraag binnen en de mevrouw in kwestie stelde nogal wat eisen aan de hulp. Dat zou voor weerstand kunnen zorgen, want je mag toch blij zijn met alle hulp die je gratis en voor niets krijgt, maar ik kon me juist heel goed voorstellen dat je ook wilt dat het werk netjes gedaan wordt. En ik voelde opeens een enorme compassie, een onderwerp voor een andere maand, maar wat voelde dat fijn.

Die kritische houding heb ik overigens ook ten opzichte van mezelf en ook in dit hele proces van vreugdevol leven. Ik vind snel dat ik het niet goed doe of dat ik niet genoeg doe etc., dus ook dat ik niet bewust genoeg ben. Toen ik daar verder over nadacht besefte ik dat ik op veel terreinen juist heel bewust ben. Zo ben ik heel bewust van mezelf en van de mensen om me heen, waardoor ik mijn best doe anderen niet tot last te zijn, maar ook door heb dat een ander hulp nodig heeft en dat ik dat dan ook kan aanbieden. 
En ik ben heel milieubewust. Ik maak de wereld elke dag een stukje schoner door elke dag 1 stuk (en vaak meer) zwerfvuil te rapen en door afval te scheiden en door altijd zelf een paar tasjes bij me te hebben. En ik ga bewust om met stroom, gas en water. Allemaal zaken waarvoor ik bewust in het leven dien te staan om het door te hebben.

Dus, om weer even terug te gaan naar zo'n 6 jaar geleden: een schouderklopje voor mezelf!