Sensatierealisatie...

Alweer 10 jaar geleden heb ik, tijdens een 10-daagse Vipassana retraite, geleerd om te zitten met sensaties (gewaarwordingen), maar recent kreeg ik er pas echt inzicht in. Dat gebeurde door de sensatie van kippenvel, sinds de film 'Uno momento dado' hier in huis ook wel bekend als 'vellenkip'.

Het is een sensatie die me regelmatig overkomt. Tijdens dit nummer bij het concert van Fia bijvoorbeeld en ook regelmatig tijdens het mediteren. En als vanzelfsprekend als ik het koud heb.

Wat ik al wel wist maar wat ik nu ook zo duidelijk ervaren heb, is dat het niet de sensaties zelf zijn die iets opwekken, maar de gedachten over de sensatie.

Zo heb ik bij de kippenvel door mooie muziek of tijdens de meditatie er niet zo'n uitgesproken mening over. Dan is het gewoon een sensatie die er is. Anders is het als ik kippenvel ervaar door kou. Dat roept verzet bij me op, dan wil ik er vanaf. Heel logisch ook want je lijf geeft een signaal dat je het koud hebt en probeert je, door de haren rechtop te zetten, warm te houden. Er is dus blijkbaar verschil in kippenvel, terwijl het om dezelfde sensatie gaat.

Ik vind dat een mooie ontdekking en ik ben nieuwsgierig of ik ook de kippenvel door kou er gewoon kan laten zijn. De komende week kan ik daar niet zo mee oefenen, want het beloofd een warme week te worden, maar het wordt ook vast en zeker weer een keer wat frisser.

Verwachtingen...

Ik maak dingen minimaal twee keer mee. De eerste keer in mijn hoofd, een soort generale repetitie. De tweede keer, wanneer de situatie zich daadwerkelijk voordoet, is dan de voorstelling.

Zo heb ik voor ik aan de tiendaagse Vipassana meditatietraining meedeed, al verschillende keren gerepeteerd. Omdat ik al wist hoe zwaar het is, twijfelde ik of ik het wel 10 dagen vol zou kunnen houden. Dat maakte het dit keer voor mij heel spannend. Van tevoren had ik daarom al uitgebreid contact gehad met het registratieteam van de training, want als er iets aan je 'mankeert' willen zij zich er ook van verzekeren dat het verantwoord is om je te laten deelnemen. 

Vipassana, wat betekent 'de dingen zien zoals ze echt zijn', is één van de oudste meditatietechnieken uit India. Je houdt je tijdens zo'n tiendaagse aan een aantal gedragscodes waaronder je te onthouden van onjuist spreken. Om het je gemakkelijk te maken, spreek je tijdens de training in het geheel niet. En niet alleen spreek je niet met elkaar, je maakt geen enkel contact. Verder houd je je aan een nogal spartaans programma, waardoor je op een dag bij elkaar 10 uur kunt mediteren. Tussen de meditatiesessies door heb je tijd om te rusten en te eten. Voor alles wordt gezorgd door medecursisten die bijvoorbeeld voor het eten zorgen. Dankzij hen kun je je volledig richten op de meditatie. Op deze pagina kun je lezen hoe de training is opgebouwd. 

De eerste training die ik volgde was in Dhamma Pajjota in België. Dat was een enorme intense ervaring voor me. Op de tiende dag mag je weer met elkaar spreken om de overgang naar de 'buitenwereld' niet te groot te laten zijn. Toen ik weer sprak, klonk mijn stem voor mij alsof ik hem hoorde als op een bandje. Daarnaast vond ik wat ik zei al snel teveel. Het voegde niets toe in mijn ogen, dus dan kun je beter je mond houden. Mijn bewustzijn stond toen zo enorm open dat ik alles heel intens ervoer.

Met die ervaring in mijn achterhoofd begon ik op 14 februari jl., voor de tweede keer, aan de training. Deze keer is echter niet te vergelijken met de vorige keer. Destijds, en dan spreek ik over 2009, verkeerde ik in een geheel andere situatie. Toen wist ik nog niets van mijn medische situatie en ik had nog niet eerder aan een dergelijke training deelgenomen. Ik ging er toen open in. Dat wilde ik dit keer eigenlijk ook doen, maar dat bleek toch moeilijker dan ik dacht. Dit keer nam ik toch mijn eerdere ervaring en mijn medische baggage mee wat ook zorgde voor de twijfels of ik het wel aankon. 

Een heel normaal proces tijdens de training is dat je op dag 2 en 6 wilt opgeven. Zo goed als iedereen gaat dan door een fase waarin je je afvraagt waar je mee bezig bent en waarom je het doet. De kunst is dan je daar niet door af te laten leiden en door te zetten. Je geest verzet zich als het ware tegen het transformatieproces. Bij mij kwam dat punt dit keer op dag 3. Op dat punt concentreer je je nog volledig op de ademstroom om je geest scherp te maken. 

Tijdens een meditatiesessie op de kamer merkte ik dat ik me bijna helemaal niet meer kon concentreren op mijn ademhaling en dat zorgde er bij mij voor dat de twijfel enorm toesloeg. We waren pas op dag 3 en dan zou ik dit nog 7 dagen vol moeten houden!? Ik was er van overtuigd dat dat me niet ging lukken. Voor mezelf had ik de knoop al door gehakt. Ik had nog net niet mijn koffer gepakt, maar ik had eigenlijk al opgegeven. Na de eerstvolgende groepssessie in de meditatiehal heb ik de manager ingelicht dat ik het niet ging volhouden. 

Nou hebben zij natuurlijk eerder met dat bijltje gehakt, dus volgt er eerst een onderhoud met de leraar. In het gesprek met haar wist zij mij ervan te overtuigen toch te blijven. Vervolgens heb ik de overige 7 dagen toch kunnen volbrengen, wel met een sterk aangepast programma, waarbij ik de eerste zitting van 4.30 tot 6.30 uur een extra rustpauze had en waarbij ik alleen de verplichte groepszittingen in de hal aanwezig hoefde te zijn. De overige sessies mediteerde ik op de kamer.

Het eten tijdens de training bestaat uit 'eenvoudige' vegetarische maaltijden. Eenvoudig tussen aanhalingstekens, want thuis koken wij niet zo uitgebreid als dat we daar te eten kregen, met verschillende soorten groenten als bijgerecht, twee verschillende salades en een heel af en toe ook nog een toetje. Alles biologisch, vers en overheerlijk. Op een volle maag mediteer je niet lekker dus er is nog wat discipline voor nodig om niet teveel te nemen van al dat heerlijke eten.

Op dag 10 mochten we weer praten en toen heb ik bij andere cursisten gezien hoe ik er, vermoedelijk, zelf uitgezien heb na mijn eerste training. Redelijk vaag met pupillen als schoteltjes. Ook al was het voor mijzelf dit keer niet zo'n intense ervaring, toch merkte ik wel dat ik van binnen rustiger was, gelijkmoediger.

Al met al een goede ervaring waarin ik opnieuw veel over mezelf geleerd heb en waar ook duidelijk geworden is, wat nog aandacht nodig heeft. Eens zien of ik de generale repetities in het vervolg over kan slaan.